Nicolaas Beets: “God houdt mij wel klein”

We hebben het weer gezongen, deze Adventstijd: “Daar is uit ’s werelds duistere wolken“, zij het in een bewerking die wel heel erg vrij is (Liedboek 482).
Maar de oorspronkelijke versie is bij velen nog bekend.

Daar is uit ’s werelds duist’re wolken
een licht der lichten opgegaan.
Komt tot zijn schijnsel, alle volken,
en gij, mijn ziele, bid het aan!
Het komt de schaduwen beschijnen,
de zwarte schaduw van de dood.
De nacht der zonde zal verdwijnen,
genade spreidt haar morgenrood.

Het is een tekst van Nicolaas Beets. Hij is het ook die het tere gedicht schreef over de moerbeitakken, dat nog in het vorige kerkblad stond en dat voor mij (Wout Oosterhof) heel veel betekent en ook is gelezen tijdens mijn afscheidsdienst in 2017.

Beets was een veelschrijver. Hij produceerde 1500 dikbedrukte bladzijden met gedichten. Niet allemaal even onsterfelijk als het gedicht over de moerbeiboom….

Diezelfde Nicolaas Beets was in zijn jonge jaren de schrijver van de ook internationaal beroemde “Camera Obscura”, onder het pseudoniem Hildebrand. Het boek geeft een beeld van het Nederland van de trekschuit en de postkoets, waar rond die tijd gewerkt wordt aan de eerste spoorlijn.

Het bekendste gedeelte van het boek is dat over de familie Stastok. Hierin gaat Hildebrand logeren bij een oom en tante die de vleesgeworden burgermensen zijn uit het begin van de 19e eeuw.

Schrijnend is “Het diakenhuismannetje vertelt zijn verhaal”, dat blijk geeft van inzicht van de schrijver in de wantoestanden in zijn tijd. De “Camera” is in de 19e eeuw 20 keer herdrukt en bleef ook in de 20e en 21e eeuw populair. In 2008 is er nog een “hertaalde” versie verschenen van de hand van Ivo de Wijs.

Het leven van Nicolaas Beets omvat de hele 19e eeuw van het einde van de Franse tijd tot het begin van de 20e eeuw en alleen daarom is hij al een boeiende figuur.

In al zijn bescheidenheid. Want ondanks alle roem die hij had en de onderscheidingen die hij kreeg wist hij: “God houdt mij wel klein”.

Op woensdagmorgen 15 januari zal ds Wout Oosterhof ons tijdens de koffiemorgen (10.00 uur in de Kapel) meer vertellen over Beets.